W związku z szeroko rozpowszechnianymi informacjami dotyczącymi tzw. „testu przedsiębiorcy”, mającego weryfikować czy czynności wykonywane przez jednoosobowych przedsiębiorców (w szczególności na rzecz jednego nabywcy) wyczerpują znamiona działalności gospodarczej zwracamy uwagę na ryzyko uznania takiej działalności przez organy administracji skarbowej lub ZUS (na podstawie obowiązujących przepisów) za stosunek pracy lub równoważny.
W konsekwencji wiązać się to może m. in. z koniecznością wstecznego przekwalifikowania umów o współpracy na umowy o pracę, jak również uregulowania powstałych z tego tytułu zaległości publicznoprawnych (wobec US i ZUS).
Mając na uwadze powyższe zalecamy w szczególności:
- przeprowadzenie analizy (sprawdzenia) czy prowadząc działalność gospodarczą osobiście moglibyście Państwo być uznani za pracowników swojego kontrahenta,
- przeprowadzenie analizy (sprawdzenia) czy współpracujący z Państwem przedsiębiorcy mogliby potencjalnie zostać uznani za pracowników Państwa przedsiębiorstwa.
Uwzględniając obowiązujące regulacje prawne (przytoczone w dalszej części opracowania) proponujemy wykonanie poniższego testu w odniesieniu do prowadzonej przez Państwa działalności lub umów zawartych z kontrahentami prowadzącymi działalność gospodarczą (usługodawców):
| Tak | Nie | |
| Czy jesteś czynnym podatnikiem VAT? (tj. wystawiasz faktury VAT) | ||
| Czy rozliczasz dochód w ramach działalności gospodarczej poprzez zastosowanie tzw. podatku liniowego (PIT 19%)? | ||
| Czy Twoje dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w dużej mierze pochodzą od jednego kontrahenta (powyżej 75% przychodów)? | ||
| Czy Twoje przychody mają charakter cykliczny (np. faktura VAT miesięczna)? | ||
| Czy można uznać, że wykazujesz niewielkie koszty prowadzonej działalności gospodarczej w stosunku do osiąganych przychodów (poniżej 50% przychodów)? | ||
| Czy w ramach umowy B2B wykonujesz prace osobiście? | ||
| Czy w ramach wykonania zlecenia z tytułu umowy B2B prace wykonujesz przy wykorzystaniu narzędzi (np. komputer, telefon, samochód, urządzenia itp.) dostarczonych przez zleceniodawcę? | ||
| Czy w ramach kontraktu B2B prace wykonujesz w siedzibie/biurze zleceniodawcy? (Jeżeli masz możliwość okazjonalnej pracy zdalnej/pracy z domu zaznacz „tak”) | ||
| Czy w ramach kontraktu B2B prace zazwyczaj wykonujesz w określonych godzinach pracy ustalonych zleceniodawcę (np. 9-17)? | ||
| Czy w ramach wykonywania umowy B2B otrzymujesz polecenia służbowe / zadania bezpośrednio od przedstawiciela zleceniodawcy (np. kierownika, dyrektora, zarządu, właściciela, team leadera, project managera itp.)? | ||
| Czy w ramach wykonywania umowy B2B zostałeś przypisany do struktury organizacyjnej zleceniodawcy? (np. do działu, zespołu, pionu, posiadasz nazwę stanowiska itp.)? | ||
| Czy umowa B2B została zawarta w ramach standardowego procesu rekrutacji (dział kadr/HR, headhunter, agencja)? | ||
| Czy posiadasz umowny zakaz konkurencji? (ograniczony bądź nieograniczony) |
Udzielenie odpowiedzi twierdzącej na przeważającą liczbę powyższych pytań wskazuje, iż istnieje znaczne ryzyko stwierdzenia, iż relacja łącząca przedsiębiorców nie ma charakteru umowy B2B (może być potencjalnie uznana za stosunek pracy).
Nasza Kancelaria, jako podmiot świadczący usługi księgowe i kadrowo-płacowe, nie posiada uprawnień ani obowiązku kwestionowania zasadności umów i relacji B2B pomiędzy przedsiębiorcami. Wskazujemy jednak, iż sygnały napływające z Ministerstwa Finansów oraz szeroko rozumianej administracji państwowej, sugerują, że tego typu umowy mogą być w przyszłości przedmiotem kontroli i kwestionowania, analogicznie do zawieranych w latach ubiegłych umów o dzieło.
Jednocześnie wskazujemy, że kwestie związane z uznawalnością czynności za działalność gospodarczą w obecnym stanie prawnym definiują m. in.:
W Ustawie po podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT):
Art. 5a 6) [Ilekroć w ustawie mowa o] działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
- wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
- polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
- polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9;
Art. 5b. [Pozarolnicza działalność gospodarcza] 1. Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
- Jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.
Analogicznie, na gruncie ustawy o VAT:
Art. 15. Ust 2. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
- Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:
- z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.);
- (uchylony);
- z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
